حجت‌الاسلام و المسلمین رمضان محمدی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، با اشاره به باورهای کلامی شیعه گفت: به عقیده ما، ائمه معصومین(ع) همگی نوری واحدند که در شرایط مساوی برخوردهایی یکسان با امور داشته‌اند و سخن گفتن از ویژگی‌های خاص یکی از ایشان به معنای قائل بودن به فاصله‌ای میان آنان از نظر علم، فضل، کمال و مراتب الهی نیست.
محمدی افزود: آن چه که مسلم است، این امر است که ائمه(ع) هیچ‌گاه از اهداف مسلم و اساسی دینی خود دست برنداشتند و هیچ چیز را بر امر هدایت خلق برتری ندادند. از همین روی هیچ کدام از ائمه(ع) با حکومت‌های هم عصر خود که همگی حکومت‌های جائر بودند، از در سازش وارد نشدند، هر چند در دورانهای مختلف به شکل‌های متفاوتی به وظیفه هدایتگری و مقابله با انحرافات پرداختند.
وی لازمه درک اقدامات و فلسفه بسیاری از حرکت‌های ائمه(ع) را شناخت اوضاع سیاسی و اجتماعی زمانه آنان دانست و خاطرنشان کرد: دوره امام صادق(ع) دوره‌ای خاص همراه با فتنه، جنگ، جنبش‌های سیاسی و شکل‌گیری جریان‌های فکری و درگیری گرایش‌های مذهبی مانند غلات، ملحدان، زنادقه و حتی گروهی از شکاکان بود. همچنین احزاب سیاسی مانند خوارج، بنی‌امیه، بنی‌عباس و برخی گروه‌ها از بنی‌هاشم با قیام‌ها و درگیری‌های خود دوره‌ای را رقم زدند که به محدودیت اهل بیت(ع) منجر شد.
محمدی تأکید کرد: مسئله بسیار حائز اهمیت در زمان امام صادق(ع) این است که جریان‌های سیاسی مخالف که در این دوره نمایان شدند، خود را به عنوان گروههای سیاسی ـ مذهبی معرفی کرده و حتی بنی‌عباس خود را به پیغمبر(ص) منتسب می‌کردند. در چنین شرایط فوق‌العاده‌ای که هم از لحاظ سیاسی و هم از لحاظ اعتقادی، تشتتی جدی بر عالم اسلام حاکم شده بود، نقش امام صادق(ع) نقشی کاملاً برجسته است که باید با توجه به این شرایط دیده شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به اقدامات و آموزش‌های علمی سایر ائمه(ع) گفت: پیش از امام صادق(ع) نیز سایر ائمه(ع) که به عقیده ما همگی بهره‌مند از علم الهی‌اند، به آموزش مسلمین می‌پرداختند، اما تکیه اصلی شیعه از نظر فکری و عقیدتی به امام صادق(ع) است و بخش عظیمی از احادیث علوم اهل بیت(ع) توسط ایشان بیان شده و در اختیار ما قرار گرفته است.
وی با اشاره به این که تعداد احادیث منقول در منابع مختلف از امام صادق(ع)، از سایر امامان(ع) بیشتر است، عنوان کرد: حتی در منابع تاریخی ما جمله‌ای هست که از دو نفر از ائمه(ع) نقل شده که فرمودند: «سلونی قبل ان تفقدونی، فانه لایحدثکم احد بعدی بمثل حدیثی؛ سؤال کنید از من قبل از اینکه مرا نیابید، به درستی که بعد از من کسی به مثل من با شما سخن نمی‌گوید» که یکی امیرالمؤمنین(ع) بودند و دیگری امام صادق(ع).
محمدی با اشاره به دو اقدام اساسی امام جعفر صادق(ع)، اظهار کرد: تربیت شاگردان در قالب علوم تخصصی مختلف یکی از اقدامات امام صادق(ع) است که باید در کنار اقدام دیگر ایشان که هدف و رسالت اصلی ایشان را آشکار می‌کند، مورد توجه قرار گیرد. در واقع رسالت امام صادق(ع) حفظ و خالص‌سازی آرمان‌های اساسی تشیع بود که به عنوان یک وظیفه استراتژیک در این دوره خاص از تاریخ اسلام مطرح است.
وی با اشاره به ترکیب خاص به ظهور رسیده از سوی بنی‌عباس به عنوان آمیخته‌ای از مدعیات دینی و اقدامات سیاسی در دورانی آشفته و ملتهب، گفت: در این دوره، امام صادق(ع) در حد فاصل میان فرقه‌های مختلف، وظیفه مهم صیانت از شیعه و در واقع صیانت از انحرافاتی که برخی از گروههای شیعی را تهدید می‌کرد، در رأس برنامه‌های خود داشتند.
محمدی خاطرنشان کرد: تأثیرپذیری‌ای که در صورت وجود خلأ فکری، می‌توانست شیعه را در این دوره در مقابل انحرافات آسیب‌پذیر و گروه‌هایی از شیعیان را در دام تمایلات افراطی گرفتار کند، همگی به واسطه وجود مقدس امام صادق(ع) و پرورش فکری و معنوی شیعیان توسط ایشان مدیریت می‌شد.
